Depreme Dayanıklı Evi Nasıl Tanırız?
Merhaba sevgili hemşerilerim.
Geçen hafta “Depreme dayanıklı evi nasıl tanırız?” serimize başlamıştık. Geçmiş yazılarımda da söylediğim gibi bina dayanımını etkileyen belli başlı parametreler vardı. Tabi ki bu konular bir dizi teknik bilgi içerdiğinden hem anlatması, hemde anlaması oldukça zor konular ama ben sizlere mümkün olduğunca karmaşık terimlerden bahsetmeden ve en özet haliyle dikkat etmeniz gereken noktaları anlatmaya devam edeceğim.
Hazırsanız başlayalım…
Evet, Sorumuz şuydu: Ev alırken nelere dikkat ediyoruz?
Bodrum kat olmazsa olmaz!
Bodrum katlar, özellikle çok katlı yapılarda binanın deprem güvenliğini artıran en önemli unsurlardandır. Ve maalesef ne şehrimizde ne de ülkemizde önemi çok da anlaşılamamış bir konudur. Bodrum katlar, müteahhit tarafından boşa harcanan para olarak görünürken, ev sahipleri için sadece binanındepolama alanıdır. Yapsatçı -yani parası olan ve inşaat işinden anladığını sanan yatırımcılar - boşa maliyet yarattığını düşündüğü bu alanları nasıl satarım mantığıyla daireye çevirmeye çalışırken, vatandaş da bodrum kat ucuzdur, en azından bir evim olur mantığıyla bu yapsatçılara arzı oluşturmaktadır. Maalesef bizim şehrimizde de bu durum oldukça fazla görülmektedir. Aslında bodrum kata daire yapmak zararlı değildir ancak yönetmeliklere göre bodrum katlardaki alanları daire olarak kullanabilmek için dairenin belli bır kısmının toprağın üzerinde olması koşulu vardır. İşte burada durum suistimal ediliyor ve bodrum katlar tamamen toprağın üzerinde bırakılıyor.
Oysa bodrum katlar yani binanın zemin seviyesi altında kalan bölümü deprem açısından o kadar önemlidir ki, özellikle çok katlı binalarda… Ağacın kökü gibidir binanın toprak altındaki bölümü. Nasıl köksüz ağaç en ufak rüzgarda yerinden çıkarsa, bodrum katı olmayan ve temel çukuru derinliği az olan binaların temelleri de depremde aynı şekilde zeminden çıkar. Perde kolonlarla güçlendirilmiş bir bodrum kat binayı rijit yapar, üst kattan gelen yüklerin düzgün şekilde temele aktarılmasını sağlar.
Temel çukuru derin mi?
Bu noktada, şehrimizde gördüğüm en önemli yapımsorunlarından biri daha geliyor işte karşımıza. Temel seviyesinin derinliği… Ne yazık ki toprağın üzerinde olan temeller bile gördüm maalesef. Oysa temel demek, derinlik demek dostlar.
İlerleyen haftalarda tabi ki Tunceli’nin jeolojik yapısını da konuşacağız ancak bu haftalık şunu bilin ki memleketimiz de Türkiye’nin pekçok bölgesinde olduğu gibi zemin açısından çok da şanslı değil. Yeraltı sularının seviyesi yüksek ve zemini sıvılaşmaya açık. Bu da daha dikkatli olmamızı gerektiriyor. Bodrum katlar ve derin kazılmış temel çukurları deprem sırasında ortaya çıkabilecek tehlikelere karşı daha dirençli hale getiriyor binaları. Peki bizde durum ne? Gezin açılan temel çukurlarını ve bakın derinliğine, yüzeysel bir çukur açıldıysa uzak durun. Burada benimde sınır olarak kabul ettiğim genel kabul 4 kat topraktan yukarı, 1 kat aşağı … Ama bir bilseniznasıl gözardı ediliyor bu durum, nasıl yönetmeliklerin etrafından dolaşılıp hallediliyor bu işler, parası olan ama, bu işin önemini bir türlü kavrayamayan iş bilmez yapımcılar tarafından…
Hadi Tunceli’de yeraltı su seviyesi yüksek dediğimiz yerdenbiraz daha sormaya devam edelim.
Temele drenaj yapıldı mı? Çünkü drenaj sistemi temel betonunu su ve nemden korur, zayıflamasını engeller.
Temel ve bodrum kat yalıtımı var mı? Bodrum katın su yalıtımı iyi yapılırsa, yeraltı suyunun yapıya ve temele zarar vermesi önlenir.
Temel yapılmadan sondaj yapıldı mı, varsa raporu nerde? Bunu da sonra anlatırım.
Evet canlarım, bu soruları oturduğunuz bina için de sorgulayın. Her hafta sıra sıra sorduğumuz bu sorulara cevaplarınız evet ise depremden korkmayın. Rahat bir nefes alın, demleyin çayınızı, ailenizle keyifli bir sohbetin tadını çıkarın…
Son Söz
Sevgili hemşehrilerim, haftaya buradan devam edeceğiz yazı dizimize. Yukarıdaki Twitter ve e-posta adreslerimden bana ulaşarak sorularınızı iletebileceğinizi biliyorsunuz. Memnuniyetle cevaplayacağımı bilmenizi isterim. Haftaya kadar sağlıklı ve güvende kalın!
