- KENT KİMLİĞİ?
- DERSİM KENT KİMLİĞİ?
Dersim’in tarihsel süreç içindeki siyasal var oluş hikâyesi, toplumsal hafızadaki karşılığı Dersim kentinin siyasi kimliğini belirlemektir ( Demokrat-Devrimci kimlik ).
Dersim’in siyasal kimliği kent kimliğine de egemendir. Ancak Dersim kent kimliği bununla da sarih değildir. Yani Dersim’in kimliği sadece siyasal kimliğinden ibaret değildir. Doğası, kültürü, sosyal ve sosyolojik gerçekliği de bu kimliğin bir parçasıdır. 12 dağ, bu kimliğe önemli katkıdır. Baskın doğal bileşen MUNZUR ve HARÇİK’tir. Vadiler, platolar, endemik bitkiler, dev ağaçlar ( birçoğu yok edilmiş ceviz ağaçları) ve Dersim’e özgü meşhur dereler…
Dersim’in bir bütün olarak mekânı bu kentin doğal kimliğini oluşturur. Metropol şehirlerde kent kimliğinden bahsedildiğinde çoğu zaman eski ve tarihi yapılar, yerleşim biçimi ve düzeni akla gelirken Dersim’de bu daha çok yerini doğal yapıya ve de siyasi kültüre bırakır. Ancak Dersim’in tarihi mirası da zengindir.
Dersim’de kayıp olmaya yüz tutan değerlerin korunması kent kimliğinin de korunması anlamında önemlidir.
Sosyolojik, kültürel, siyasal, toplumsal etkileşim biçiminin sürdürebilmesi de kent kimliğinin devamı açısından önemlidir. Dilinin korunması, ritüellerinin ( dini ve sosyolojik) korunması, halk edebiyatının korunması, müziğinin yaşatılması bu kentin kimliğinin yaşatılmasıdır.
- Dil
- Edebiyat (Halk edebiyatı; söylemler, fıkralar, atasözleri, “musikilikler“, masallar, folklor vb.)
- Maneviyat ( Din, felsefe, sosyolojik gerçekler, aile yapısı, arkadaşlık ilişkileri, musahiplik vb.)
- Sanat ( Duvar ustalıkları, ağaç oymacılığı vb. )
- Müzik ( Bu alanda çok başarılı bir serüven devam etmektedir.)
- Tarihi yapı ve dokunun korunması.
- Tarihi kişilikler ( Baba Bertal, Şeh Huseyin ler…ve yaşayan tarihi kişilikler bu şehrin kimliğidir. )
Tarihi yapıyı ve dokuyu Dersim’de kent içi yerleşkeden ibaret saymamak lazım. Dersim’in bütün doğasında tarihi yapıyı ve dokuyu görmek mümkündür. Kiliseler, yollar, anıt mezarlar, yeraltı yapıları, suyolları, köy yerleşimleri vs.
Başta da vurgulandığı üzere; bu şehrin dünya görüşü, siyasi, asgari müşterekleri bu kenti emsallerinden ayıran önemli özellikleridir. Bu siyasi görüşün en azından entelektüel açıdan kentte imkân ve olanak bulması kent yöneticilerinin bu siyasi atmosferi yaşatma gayreti ve düşünceleri elbette siyasi, kültürel kimliği etkileyecektir. Bu açıdan Dersim/Kalan/Mameki/Tunceli ülkemizin diğer şehirlerine kıyasla farklılık gösterir. Dersim sözcüğü veya Tunceli sözcüğünün Türkiye ve dünya halklarının dimağında oluşturduğu imgeleme (fotoğraf) ülkenin diğer şehirlerinden farklılığını KİMLİĞİNİ belirler, önemli bir karakteristiğini gösterir. Bundan ötürü de bu kenti bölgenin diğer şehirlerine benzetmeye çalışmak yanlış olduğu kadar üzücüdür, bu şehrin değerlerine saygı duymamaktır.
“DERSİM SADECE BİR COĞRAFYANIN ADI DEĞİLDİR“
DERSİM,
- Bir hakkın,
- Bir düşüncenin,
- Bir tarihsel sürecin,
- Bu toprakların kutsallığının,
- Bir büyük idealin adı,
- Bunların hepsini içinde barındıran bu kentin kimliğini simgeleyen isim DERSİM ise;
Dersim kent kimliğine dair şu soruları sormak gerekir:
1- Dersim bu değerlerini ve kimliğini önümüzdeki süreçte koruma imkânına sahip mi?
2- Bu değerlerin korunması ve geliştirilmesi anlamında felsefik, sosyolojik, ekonomik, siyasal ve sosyal temel argümanlar neler olabilir/olmalıdır?
3- Kimliğe dair olarak;
- Dünya görüşü
- Tarihsel miras ve yapılar
- Doğal doku
- Kültürel miras
* Edebiyat
* Müzik
* Dil
* Maneviyat
* Folklor
* Ritüeller… tek tek ele alınarak oluşturulacak ortak mutabakat nasıl olabilir?
‘’HER WAS QEKEHODI SERO BENO’’
Selam ve Saygılarımla,