Bizim Köy ile köy edebiyatı akımını başlatan Köy Enstitülü eğitimci ve yazar Mahmut Makal da aramızdan ayrıldı. 1930 yılında Aksaray'ın Gülağaç İlçesi’nde bulunan Demirci Kasabası’nda doğan Mahmut Makal, 1950'de Köy Edebiyatı akımını başlattı.
Mahmut Makal, kendisi ile yapılan bir söyleşide şöyle der: “Köy Enstitüleri’nde, insanoğlunun erdeminin ve yaratıcılığının, elleriyle beyni arasında kurabileceği uyumla doğru orantılı olduğu gerçeğine uygun biçimde yetişiyordu yeni insan. Eğitimin gerçek ereği halk kaynağını harekete geçirmek, üstündeki karanlık perdeyi, yetişen çocukların eliyle yırtıp atmasını sağlamaktır.”
1943 yılında İvriz Köy Enstitüsü'ne başladı. İlk olarak 1945'te Türk'e Doğru, 1946'da Köy Enstitüsü Dergisi’nde şiirler yazdı. Varlık Dergisi'ndeki köy notları ile dikkat çekti. 1947'de İvriz Köy Enstitüsü'nü bitirdikten sonra altı yıl köy öğretmenliği yaptı. 1950'de öğretmenlik yıllarındaki gözlemlerini “Bizim Köy “ adlı bir kitapta toplayarak büyük yankı uyandırdı. Köy Edebiyatı akımının başlangıcı olarak anılan bu kitap nedeniyle tutuklanıp bir süre cezaevinde kaldı. Bir süre sonra Gazi Eğitim Enstitüsü'ne girdi ve o yıllarda Avrupa Sosyoloji Merkezi'ne araştırma yapmaya gitti. 1965 seçimlerinde Türkiye İşçi Partisi'nden İstanbul adayı oldu. Antalya, Ankara ve Adana bölgesinde ilköğretim müfettişliğinde bulundu. 1971'de İstanbul Sağır ve Dilsizler Okulu'nda Türkçe öğretmeniyken görevi bıraktı. 1971-1972 yılları arasında “ Bizim Köy “ yayınlarını yönetti. 1972 yılında Venedik Üniversitesi'nde Türk Dili ve Edebiyatı dersleri verdi.
Meslek yaşamı on yedi yıl sürdü. Kitapları ve düşünceleri yüzünden mahkemelerde yargılandı ve bir süre cezaevinde yattı. Eserlerinden bazıları Almanca, Rusça, Fransızca, İngilizce, Macarca, İtalyanca, Bulgarca, Lehçe, Romence ve İbranice gibi dillere çevrildi. Mahmut Makal 1967'de UNESCO ( Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü) tarafından dünya gençliğine örnek insan olarak seçildi.
Biz Mahmut Makal’la okumaya dört elle sarıldık. Makal, köyü ve köylüyü anlatıyordu. O'nun eserleriyle lise yıllarında tanışma fırsatı buldum. Okumaya en tanınmış eseri olan “ Bizim Köy “ le başladım. O kadar etkilendim ki, elimden bir türlü bırakamadım. Her ne kadar kendi yaşadıklarını anlatsa da anlatılanlarda kendimizi görüyorduk. O zaman bu kitabı birçok arkadaşım okudu. Ne kadar güzel bir eserle karşı karşıya olduklarını söylediler. Bu kitap köy çocuklarının bilinçlenmesine ve gözlerinin açılmasına yararı dokundu. Daha sonra diğer kitaplarını da Halk Kütüphanesi'nden edinip okudum. İşçinin Evreni'nden de güzel bir kitap; okuduğumuzda çok şeyler öğrenebiliriz. Bu yazarlar ne pahasına olursa olsun gerçeği yazmaktan bir an olsun geri durmadılar. Mahmut Makal gibi yazarlar emeği ve alın teri ile geçinenlere çaresiz olmadıklarını gösterdiler. Bu yazarların sayesinde aklın, bilimin ve çağdaş yaşamın ne kadar önemli olduğunu öğrendik.
Eserlerinden bazıları şunlar: 1- “Bizim Köy “ 1966'da UNESCO tarafından Dünya Kültürüne Hizmet Ödülü. 2- “Memleketin Sahipleri “ 3- Eğitimde Yolumuz Nereye? 4- “Halktan Ayrı Düşenler “ 5- “Bir İşçinin Günlüğü'nden “ 6- “Köy Enstitüleri ve Deli Memed'in Türküsü “
Seksen sekiz yaşında aramızdan ayrılan bu değerli yazarın anısı önünde saygıyla eğiliyoruz. Bizi kültürel olarak besleyen bu yazarımız daha çok okunacak ve unutulmayacak.